Wat zeggen de verkiezingsprogramma’s over flexibiliteit en opslag?

ESNL heeft gekeken wat de verkiezingsprogramma’s zeggen over flexibiliteit en opslag. Veel partijen leggen de link met netcongestie, sommige ook met strategische autonomie en leveringszekerheid. Hieronder een overzicht per partij.

BBB

De BBB legt veel nadruk op lokale initiatieven, en schrijft over opslag en flexibiliteit in de context van decentrale optimalisatie van opwek, opslag en verbruik van energie. Daarnaast spreekt de BBB over een herbezinning van grootschalige elektrificatie en slimmer gebruik van bestaande elektriciteitsinfrastructuur.

CDA

Het CDA relateert flexibiliteit en opslag primair aan het aanpakken van dreigende netcongestie, en spreekt hierbij over het stimuleren van flexibele contracten. Vergunningsprocedures voor elektriciteitsprojecten moeten sneller door kortere beroepsprocedures en meer vergunningsvrije ruimte, met specifieke aandacht voor beperkingen rondom stikstofuitstoot. De partij maakt een punt van het over generaties uitspreiden van de rekening van investeringen in het elektriciteitsnet. Rondom CO₂-vrij regelbaar vermogen legt CDA de nadruk op SMR’s en ombouw van gascentrales, maar benoemt het ook het herinrichten van locaties voor kolencentrales voor “andere vormen van schone energie”.

FVD

FVD wil CO₂-doelstellingen loslaten en de energievoorziening baseren op aardgas, kolencentrales en kerncentrales. Flexibiliteit en opslag zijn dan ook geen expliciete thema’s.

JA21

JA21 ziet opslag als een prioriteit in het kader van uitbreiding en versterking van het elektriciteitsnet. De partij pleit voor een gelijk speelveld voor de energiesector met omringende landen. Ze wil stoppen met de aanleg van warmtenetten en leveringszekerheid garanderen met kernenergie.

GroenLinks–PvdA

GL-PvdA relateert energieopslag in de eerste plaats aan verminderde afhankelijkheid van risicolanden, en ziet daarin met name een rol voor batterijen (korte termijn) en gascentrales op waterstof (lange termijn). Daarnaast wil de partij bedrijven en huishoudens stimuleren elektriciteit buiten de spitsuren te gebruiken en batterijen ondersteunen. GL-PvdA spreekt ook over het spreiden van de rekening voor netinvesteringen en het differentiëren van nettarieven. Ze wil de kosten van warmtenetten verlagen en inzetten op lokaal gedreven warmte- en koudenetten.

NSC

NSC wil de toepassing van energieopslag stimuleren op buurtniveau en bedrijventerreinen, met het oog op dreigende netcongestie. De partij zet met name in op energiezekerheid, en vindt het verlagen van de huishoudelijke energierekening prioriteit. NSC wil de stijgende nettarieven o.a. inperken door gespreide afbetaling van de investeringskosten en het invoeren van piek- en daltarieven. Warmtenetten moeten een laag vast tarief en hoger variabel tarief doorvoeren, en de overheid moet de betaalbaarheid ervan garanderen. Private investeringen met een te lange terugverdientijd die nodig zijn voor een uitvoerbare en betaalbare energietransitie moeten financieel gesteund kunnen worden.

PvdD

De PvdD ziet energieopslag als essentieel voor het kunnen meebewegen met het aanbod duurzame energie, en wil hierin investeren voor “essentiële voorzieningen”. De partij wil investeren in productie van batterijen met strenge eisen aan duurzaamheid, natuurinclusiviteit en mensenrechten, en zet in op recycling. Warmtenetten mogen niet meer worden gevoed door fossiele bronnen en pieken op het elektriciteitsnet moeten worden voorkomen.

PVV

De PVV wil af van de klimaatdoelstellingen en bijbehorend beleid, en betaalbaarheid van energie prioriteren. Flexibiliteit en opslag spelen geen rol in hun programma.

SP

De SP zet met name in op nationalisatie van de energievoorziening, en benoemt daarbij ook onafhankelijkheid van autoritaire regimes. Energieopslag relateert de partij in de eerste plaats aan het opvangen van overschotten aan duurzame energie-opwek, en noemt vervolgens specifiek buurtbatterijen voor de overbrugging van momenten zonder zon en wind.

ChristenUnie

De ChristenUnie wil congestieverzachtende opslag- en conversie financieel ondersteunen, o.a. middels een lager nettarief. Ook zet de partij in op heldere kaders voor thuisbatterijen op het gebied van kwaliteit, veiligheid, materiaalgebruik en aanstuurbaarheid. De ChristenUnie wil netbeheerders de ruimte geven om in opslag te participeren en verplichte schakelmogelijkheden inbouwen. In relatie tot de nettarieven wordt ingezet op een gelijk speelveld met buurlanden, langere afschrijvingstermijnen en een kapitaalstorting aan netbeheerders van 10 miljard euro. Voor leveringszekerheid kijkt de partij naar batterijen en centrales op waterstof, en benoemt daarbij ook een capaciteitsmarkt als optie. De ChristenUnie ziet batterijen ook als onderdeel van een meer lokaal vormgegeven energiesysteem en wil inzetten op ondersteuning van coöperaties. Warmtenetten moeten financieel aantrekkelijker worden voor bewoners, en waterstofopslag helpen om de industrie te verduurzamen.

VVD

De VVD wil bedrijven helpen met het flexibiliseren van hun stroomvraag en onderling uitwisselen van netcapaciteit. De partij ziet graag verkorte beroeps- en bezwaarprocedures voor prioriteitsprojecten in de energie-infrastructuur en heeft het over amortisatie om de investeringskosten eerlijker te verdelen.

Volt

Volt ziet graag een regierol bij de overheid voor het uitrollen van alle vormen van energieopslag om elektriciteits- en warmtenetten te ontlasten en wachttijden te verkorten. Energieopslag in woonwijken en bedrijventerreinen moet worden gestimuleerd en regionale energievoorzieningen moeten minimaal 50% lokaal eigendom kennen. Ook pleit Volt voor een Europese toekomstvisie op productie, opslag, transport en afname van elektriciteit, en wil dat Nederland een belangrijke rol gaat spelen in de opslag en doorvoer van waterstof. Juridische belemmeringen voor grensoverschrijdende projecten op het gebied van energie-uitwisseling en opslag moeten worden weggenomen. De partij wil dat netbeheerders flexibele contracten mogelijk maken en kunnen investeren in energieopslag. Elektriciteitsgebruikers moeten een variabel elektriciteitstarief krijgen. Verder roept Volt op tot aanpassing van subsidies om batterijen zonder zeldzame, vervuilende grondstoffen te stimuleren, en wil het de industrie ondersteunen bij eerste grootschalige toepassing van veelbelovende technologie.

D66

D66 wil energieopslag op Europees niveau organiseren en zet in op een gelijk speelveld voor bedrijven. Energiecoöperaties moeten worden geholpen met het realiseren van buurtbatterijen. Vergunningsprocedures wil de partij korter en efficiënter maken, en de ruimtelijke ordening van de energietransitie en het aanpakken van netcongestie wil ze op gebiedsniveau regisseren. Industrie krijgt per sector een einddatum voor fossiele technieken, en wil zorgen voor de vergunningen en netaansluitingen die daarvoor nodig zijn. Warmtenetten moeten door een nationale investeringsbank worden ondersteund.