Europese Commissie lanceert eerste veiling voor industriële warmtetransitie – kansen voor elektrificatie en warmteopslag

De Europese Commissie heeft de voorwaarden gepubliceerd voor de eerste pilotveiling binnen het Innovation Fund, gericht op de verduurzaming van industriële proceswarmte. Met een budget van €1 miljard is dit de eerste Europese veiling die direct inzet op de elektrificatie van warmte en het gebruik van direct hernieuwbare bronnen zoals zonthermische of geothermische warmte.

Versnelling van industriële elektrificatie

De veiling ondersteunt innovatieve projecten die fossiele warmteproductie vervangen door elektrische of hernieuwbare technieken – zoals warmtepompen, elektrische boilers, weerstand- of plasma-verwarming.
Hiermee wil de Commissie een kosteneffectieve CO₂-reductie realiseren en de markt voor duurzame industriële warmte versnellen.

Er worden drie veilingcategorieën opengesteld:

• Medium-temperatuur (100–400°C), 3–5 MWth – €150 miljoen
• Medium-temperatuur (>5 MWth) – €350 miljoen
• Hoogtemperatuur (>400°C) – €500 miljoen

De subsidie wordt toegekend via een vaste premie per vermeden ton CO₂, voor een maximale periode van vijf jaar.

Warmteopslag als sleutel voor flexibiliteit

Een belangrijk onderdeel van de regeling is de flexibiliteitsvereiste: om de druk op het elektriciteitsnet te beperken, wordt standaard slechts 70% van de vollasturen per jaar gesubsidieerd. Deze beperking kan volledig worden opgeheven wanneer een project warmteopslag of elektrische opslag toepast.

Dat betekent dat thermische energieopslag (TES) en hybride oplossingen met batterij- of buffercapaciteit direct bijdragen aan hogere subsidie-inkomsten en een beter rendement.
Voor leveranciers en ontwikkelaars van warmteopslagsystemen – van grootschalige stoom- of zoutopslag tot modulaire thermische buffers – opent dit nieuwe marktkansen binnen industriële elektrificatieprojecten in Europa.

Kansen voor Nederlandse bedrijven

Nederlandse bedrijven staan al sterk op het gebied van elektrificatie, warmteopslag en integrale energiesystemen. Deze veiling biedt concrete mogelijkheden voor:

• Industriebedrijven die hun proceswarmte willen elektrificeren of verduurzamen;
• Technologieaanbieders van warmteopslag, warmtepompen, power-to-heat en flexibele netintegratie;
• Projectontwikkelaars die geïntegreerde oplossingen aanbieden op industrieterreinen.

De veiling kan zo de combinatie van elektrificatie en opslag in de industriële sector versnellen – een ontwikkeling die ook bijdraagt aan het verlichten van netcongestie en een stabieler energiesysteem.

Een kanttekening is dat in Nederland subsidies niet gestapeld mogen worden: deze regeling kan dus niet worden gecombineerd met de SDE++. Voor projecten in het buitenland kan dat in sommige gevallen voordeliger uitpakken.

Planning en vervolg

De Europese Commissie verwacht de oproep tot indiening van voorstellen eind 2025 te publiceren. Geselecteerde projecten moeten binnen vier jaar operationeel zijn. De regeling maakt onderdeel uit van de nieuwe Industrial Decarbonisation Bank, waarmee de EU de overgang naar een klimaatneutrale industrie versnelt.