Energy Storage NL en Holland Solar publiceren Systeemvisie

Naar een integraal energiesysteem

Het gaat niet meer om losse windmolens, zonnepanelen of batterijsystemen. Het gaat zelfs niet alleen om de klimaatdoelen: wat Nederland nodig heeft is duurzame, betrouwbare en betaalbare energie op de locatie en het moment dat we dat nodig hebben.

Dit zijn de woorden van zowel Wijnand van Hooff van Holland Solar als Jeroen Neefs van Energy Storage NL. In een artikel in Solar Magazine met bijbehorend visiedocument pleiten ze voor een nieuwe manier van denken over de energietransitie en het bouwen aan het nieuwe energiesysteem via energieopslag.

Zoveel mogelijk productie

De nadruk lag de afgelopen jaren voornamelijk op het realiseren van zoveel mogelijk capaciteit om energie te produceren uit duurzame bronnen en niet op het zo veel mogelijk slim gebruiken van deze energie. Het gevolg is dat er steeds meer uren met negatieve prijzen ontstaan en dat daardoor de businesscase van nieuwe zon- en windprojecten steeds minder aantrekkelijk wordt. Voor de volgende fase van de energietransitie is daarom een integrale systeemaanpak nodig met aandacht is voor het optimaal benutten van de beschikbare duurzame energie.

Nieuwe fase

De belangrijkste vraag is nu: hoe brengen we ons energieaanbod in balans met onze energievraag en hoe zorgen wij ervoor dat er voldoende flexibiliteit is om het verschil in tijd en plaats tussen opwek en gebruik te realiseren, rekening houdend met de beperkte capaciteit van het net? Dat vraagt om een systeembenadering, waarbij we de energietransitie niet langer als losse puzzelstukjes benaderen maar middels een integrale aanpak ondersteunt door consequent beleid. Neefs: “Met de enorme kostenreducties van energieopslag in de afgelopen jaren wordt het steeds duidelijker dat een combinatie van zon, wind en energieopslag, inclusief de extra kosten voor netverzwaring, de laagste systeemkosten oplevert. Hiervoor is echter wel een gezamenlijke visie nodig. En het besef van urgentie”.

Volgens Van Hooff en Neefs is op korte termijn actie nodig.

Concrete stappen

“Iedereen die twijfelt over hoe het energiesysteem van de toekomst eruit gaat zien zou ik willen verwijzen naar het Nationaal Programma Energiesysteem (NPE). Ik nodig het nieuwe kabinet ook uit om het NPE te gebruiken voor het ontwikkelen van ondersteunend beleid”, stelt Van Hooff.

“In het NPE staat bijvoorbeeld een doel van ruim 59 gigawattpiek aan zonnestroomvermogen in 2030 en 50 gigawatt aan productievermogen van wind op zee in 2040. Als het even tegenzit moet je niet de doelen loslaten zoals bij zon op zee is gebeurd. Die doelen zijn niet voor niets gedefinieerd, die moeten we gewoon halen. Bovendien is overplanting noodzakelijk voor een stabiel systeem, net als energiemanagement, energieopslag en energieconversie. Uiteindelijk zijn wind- en zonne-energie de snelste en duurzaamste oplossingen voor een lagere energierekening.”

Vanuit systeemperspectief is het noodzakelijk dat energievraag- en aanbod dichter bij elkaar komen. Flexibiliteit en energieopslag spelen daarin een belangrijke rol. Meer sturing daarop door een toekomstig kabinet is belangrijk.

Neefs stuurt aan op duidelijk doelen. “De Routekaart Energieopslag bevat maar liefst 70 uiteenlopende acties. Dat is in onze ogen onwerkbaar. Breng deze terug naar een paar kernpunten met concrete maatregelen, bijvoorbeeld rondom het verbeteren van financiering van opslagprojecten, optimaliseren van locaties en vergunningen voor opslag, stimuleren van opslaginnovaties, etc. . En laat de overheid, de netbeheerders en marktpartijen vervolgens samen de verantwoordelijkheid nemen om dat nationaal programma uit te voeren.”

Boodschap aan de politiek

Holland Solar en Energy Storage NL sturen aan op de noodzaak van meer regie en leiderschap bij de politiek om deze keuzes ook te durven te maken. De brancheorganisaties pleiten voor een samenhangend energiesysteem waarin opwek, transport, opslag en gebruik in balans zijn. Neefs: “Dan kan er veel, zelfs zonder grootschalige subsidies. Want we kunnen als bedrijfsleven heel veel zelf organiseren door de samenwerking met netbeheerders en de ACM aan te gaan”.

Van Hooff: “Alleen door de energietransitie vanuit een systeemperspectief te benaderen kan deze succesvol verlopen en kan Nederland economisch concurrerend blijven.”