Europese Commissie stelt versnelling vergunningsprocedures voor energieopslag voor
De Europese Commissie heeft op 10 december 2025 een voorstel gepresenteerd om de vergunningsprocedures voor energie-infrastructuur aanzienlijk te versnellen. Het voorstel maakt deel uit van het zogeheten European Grids Package, dat tot doel heeft het Europese energienet sneller te moderniseren en uit te breiden. Daarmee wil de Commissie de integratie van hernieuwbare energie versnellen, energiekosten verlagen en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verder terugdringen.
Het voorstel wijzigt meerdere bestaande Europese richtlijnen, waaronder de Hernieuwbare Energierichtlijn (RED) en de Elektriciteits- en Gasmarktrichtlijnen. Aanleiding is dat langdurige en complexe vergunningsprocedures een structurele rem vormen op de energietransitie. Voor energieopslagprojecten kan vergunningverlening momenteel één tot zeven jaar duren. Die vertraging wordt veroorzaakt door versnipperde bevoegdheden, uitgebreide milieu-effectrapportages, beperkte digitalisering en een tekort aan capaciteit bij vergunningverlenende instanties. Hoewel eerdere Europese maatregelen, zoals de herziene RED en tijdelijke noodverordeningen, tot enige versnelling hebben geleid, blijven fundamentele knelpunten bestaan. Met dit voorstel wil de Commissie die gericht aanpakken.
Energieopslag krijgt eigen vergunningenkader
Een belangrijk nieuw element is dat energieopslag voor het eerst een eigen vergunningenregime krijgt. De Commissie introduceert een specifiek kader voor stand-alone energieopslag, met uitzondering van waterstofopslag. Stand-alone opslag wordt daarbij gedefinieerd als een energieopslagsysteem dat niet is aangesloten bij een hernieuwbare opwekinstallatie, maar beschikt over een eigen netaansluiting. Hiermee erkent de Commissie energieopslag expliciet als zelfstandige flexibiliteitsoplossing voor het energiesysteem, in plaats van uitsluitend als ondersteunend onderdeel van hernieuwbare opwek.
Kortere termijnen en minder administratieve lasten
Voor kleine opslaginstallaties tot 100 kW vervallen in het voorstel vrijwel alle administratieve vergunningseisen. Alleen een netaansluiting blijft verplicht en de maximale termijn daarvoor wordt vastgesteld op één maand. Deze projecten worden bovendien vrijgesteld van een milieu-impactassessment, met uitzondering van locaties in Natura 2000-gebieden of beschermd erfgoed. Voor grotere opslaginstallaties boven 100 kW geldt een maximale vergunningsduur van zes maanden, inclusief milieuonderzoek en netaansluiting. Voor pompaccumulatie blijft een langere termijn van maximaal twee jaar gelden vanwege de zwaardere milieueisen. Ook bij hybridisatie van bestaande hernieuwbare installaties, bijvoorbeeld door toevoeging van opslag, wordt de procedure vereenvoudigd: milieuonderzoek mag zich beperken tot de extra impact en de termijn voor netaansluiting wordt verkort tot maximaal drie maanden.
Opslag aangemerkt als overheersend openbaar belang
Daarnaast kent het voorstel energieopslag een sterkere juridische positie toe door deze aan te merken als project van overheersend openbaar belang. Totdat klimaatneutraliteit is bereikt, moeten lidstaten ervoor zorgen dat bij vergunningafwegingen de planning, bouw en exploitatie van hernieuwbare energie-installaties, netten, opslagfaciliteiten en laadstations voorrang krijgen boven andere belangen. Alleen in uitzonderlijke gevallen, zoals bij cultureel erfgoed of onaanvaardbare milieuschade, kan hiervan worden afgeweken. Tegelijkertijd blijft het beschermingsniveau voor natuur en milieu formeel intact door gerichte en voorwaardelijke vrijstellingen.
Opslag expliciet onderdeel van netplanning
Verder wordt energieopslag expliciet verankerd in de netplanning. In de Elektriciteitsmarktrichtlijn wordt vastgelegd dat netbeheerders bij hun tien- en vijftienjarige netontwikkelingsplannen actief moeten kijken naar energieopslag, vraagrespons en andere niet-fossiele flexibiliteitsopties als alternatief voor traditionele netverzwaring.
Belangrijke stap, maar nog geen wet
Het voorstel van de Europese Commissie is nog geen wet. Het wordt de komende periode behandeld door het Europees Parlement en de Raad. Pas na formele aanneming moeten lidstaten de nieuwe regels binnen twee jaar omzetten in nationale wetgeving. Voor Energy Storage NL markeert dit voorstel een belangrijke stap richting een snellere en beter voorspelbare uitrol van energieopslag in Europa. De uiteindelijke impact voor de Nederlandse sector zal echter afhangen van de politieke onderhandelingen in Brussel en de wijze waarop Nederland de richtlijn uiteindelijk implementeert.
Lees hier het voorstel van de Europese Commisie
