De ACM heeft recent een aantal codewijzigingen goedgekeurd dat flexibel gebruik door grootverbruikers moet gaan stimuleren. Dit moet resulteren in minder elektriciteitsverbruik tijdens piekmomenten waardoor er meer ruimte op het elektriciteitsnet ontstaat. Daarmee bieden de goedgekeurde codewijzigingen een impuls aan het stimuleren van flexibiliteit, waaronder aan energieopslag. Concreet wordt dit beoogd met de introductie van tijdsduurgebonden en tijdsblokgebonden transporttrechten, beter bekend als de ATR85 (hiervoor bekend als NFA85).
Energy Storage NL is in het gehele traject betrokken geweest en ziet de toekenning van de ATR85 als een eerste positieve stap voor de financierbaarheid van energieopslag. ESNL heeft eerder ook een zienswijze ingediend, waarbij verschillende punten zijn overgenomen in het definitieve codebesluit.
ATR85: tijdsduurgebonden en tijdsblokgebonden transportrecht
De ACM stelt met haar besluit vast dat er de mogelijkheid komt voor marktpartijen om twee nieuwe alternatieve transportrechten aan te vragen: een tijdsduurgebonden transportrecht en een tijdsblokgebonden transportrecht. Beide transportrechten worden hieronder nader toegelicht:
- Het tijdsduurgebonden transportrecht (TDTR) geeft de aangeslotene recht op transport gedurende een vastgesteld aantal uren per jaar, waarbij tenminste 85% van de tijd de aansluiting kan worden gebruikt. Dit transportrecht komt beschikbaar op de netten van de landelijk netbeheerder TenneT, waarbij het aantal beschikbare uren dus op 85% van het totaal aantal uren op jaarbasis gesteld. Dit betekent dat netgebruik op dalmomenten goedkoper is en op piekuren juist duurder. Zo krijgen afnemers een prikkel om het net flexibeler te gebruiken en de piekuren te mijden. Hierdoor komt er ook ruimte vrij op het net. Het TDTR is de uitwerking van het voorstel dat TenneT eerder heeft gedaan voor een apart nettarief voor flexibele netgebruikers zoals batterijopslag, ook wel bekend onder de naam NFA85, waarbij een gemiddelde tariefkorting van 65% mogelijk is.
- Het voorgestelde tijdsblokgebonden transportrecht (TBTR) geeft de aangeslotene recht op transport binnen met de netbeheerder afgesproken tijdsvensters. Dit transportrecht wordt beschikbaar gemaakt op de regionale netten.
Het verschil tussen transportrechten is dat bij een TBTR de aangeslotene langtijdig weet welke uren van de dag zij transportcapaciteit beschikbaar heeft. Bij een TDTR weet de aangeslotene wel hoeveel uur zij tenminste transportcapaciteit beschikbaar zal hebben, maar niet precies welke uren. TenneT geeft daarom iedere dag voor de daaropvolgende dag aan of de transportcapaciteit overeenkomstig het TDTR beschikbaar is. Dit zal uiterlijk een half uur voor de gatesluitingstijd van de FRR-veiling plaatsvindt, oftewel uiterlijk om 08:30 uur.
Inwerkingtreding en regelingsduur
De ACM hecht veel belang aan een spoedige implementatie en verwacht dat een generieke invoering per uiterlijk 1 oktober 2025 haalbaar is. Per die datum is de TenneT verplicht om het TDTR aan te bieden aan aangeslotenen. De ACM biedt tevens de mogelijkheid aan TenneT om het TDTR al vanaf 1 april 2025 aan te bieden. De datum voor het beschikbaar komen van het TBTR voor aangeslotenen stelt de ACM, zoals in het oorspronkelijke voorstel van de gezamenlijke netbeheerders, op 1 april 2025. Daarmee geeft de ACM gehoor aan de oproep van ESNL om inwerkingtredingdatum te vervroegen, eerder werd door de netbeheerders namelijk aangestuurd op een implementatietermijn van 1 april 2026. Deze versnelde inwerkingtreding is volgens ESNL belangrijk om de gewenste duidelijkheid te geven richting marktpartijen en financiers.
De netbeheerders hebben in de toelichting bij het voorstel toegezegd om 15 jaar vanaf het moment van inwerkingtreding van huidige codewijziging, geen aanpassingen op de regeling voor TDTR’s te initiëren. Hiermee beogen de netbeheerders zekerheid te bieden aan (toekomstig) aangeslotenen voor wie het afsluiten van een TDTR gepaard gaat met een grote investering. De ACM onderschrijft dit belang van investeringszekerheid. Wel wordt er om de vijf jaar onderzoek gedaan naar de wenselijkheid van continuering of eventuele wijziging van het TDTR.
Uitgangspunten voor toekomstige tariefaanpassingen
De ACM verwacht dat er de komende jaren nog meer maatregelen nodig zijn om flexibel gebruik van het stroomnet te stimuleren. Daarom heeft de ACM uitgangspunten vastgesteld voor toekomstige aanpassingen van de tariefstructuren. Een voorbeeld van dit soort nieuwe tariefstructuren is de invoering van een invoedingstarief. De ACM doet hier momenteel onderzoek naar. Een ander voorbeeld is tariefdifferentiatie bij kleinverbruikers waar de netbeheerders nu onderzoek naar doen.
De ACM geeft daarbij aan dat tariefdifferentiatie voor typen gebruikers is alleen mogelijk als dit voldoet aan de Europese uitgangspunten op het gebied van kostenreflectiviteit, het bevorderen van systeemefficiëntie, transparantie en non-discriminatie. Daarbij geeft de toezichthouder aan dat als er een maatschappelijke wens is om bepaalde sectoren of typen gebruikers wel anders te behandelen, dat dit buiten de tariefstructuur om geregeld moet worden, bijvoorbeeld in de vorm van subsidies.
Aangezien de ACM verwacht dat meer wijzingen noodzakelijk zijn voor het stimuleren van flexibel netgebruik via de nettarieven, heeft de toezichthouder ook een aantal uitgangspunten vastgesteld die de ACM gebruikt bij toekomstige aanpassingen van de tariefstructuur.
