Thuisbatterijen veroorzaken geen extra netcongestie

Gisteren is een Kamerbrief gepubliceerd over de ‘Voortgang gesprekken met de sector over afspraken thuisbatterijen’. Deze gesprekken zijn opgestart na een kennissessie over thuisbatterijen, georganiseerd door Energy Storage NL, en verzoeken vanuit Holland Solar en Netbeheer Nederland aan het ministerie om hier snel beleid voor te ontwikkelen. Tijdens de sessie van Energy Storage NL is een sprintteam gevormd dat zich richtte op afspraken voor een netneutrale inpassing van thuisbatterijen.

Kans op extra netcongestie kleiner dan gedacht

Het sprintteam, bestaande uit netbeheerders, het ministerie van Klimaat en Groene Groei, brancheorganisaties zoals Energy Storage NL (ESNL) en Holland Solar en diverse marktpartijen, heeft de afgelopen maanden onderzocht of een convenant en keurmerk nodig zijn om te voorkomen dat thuisbatterijen netcongestie verergeren.

Uit de gesprekken bleek echter dat de markt voor thuisbatterijen zich ontwikkelt richting eigen gebruik van lokaal opgewekte zonnestroom, wat juist bijdraagt aan het verlichten van netcongestie. Daarnaast is deelname aan de onbalansmarkt minder aantrekkelijk geworden, waardoor het risico op negatieve impact van thuisbatterijen op het elektriciteitsnet afneemt. Deze inzichten worden bevestigd door recent onderzoek van DNV, waarin wordt geconcludeerd dat thuisbatterijen op dit moment nauwelijks bijdragen aan extra netbelasting.

Doordat marktpartijen ervaren dat klanten weinig bereid zijn inkomstenderving te accepteren die het gevolg is van het beperken van de inzet van de batterij, zouden aanbieders die het keurmerk voeren in het nadeel zijn van concurrenten die dat niet doen – tenzij er een vergoeding zou worden geboden voor de verleende flexibiliteit. Netbeheerders vinden dergelijke vergoedingen momenteel echter niet passend. Daarom is besloten om op korte termijn af te zien van het ontwikkelen van een convenant en keurmerk. In plaats daarvan zetten de betrokken partijen in op een langetermijnaanpak via het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN). Deze aanpak richt zich op slimme aansturing van apparaten, financiële prikkels en vrijwillige afspraken voor congestiemanagement op de laagspanningsnetten, met een geplande invoering vanaf 2028.

Thuisbatterijen als oplossing voor netcongestie

Alle partijen in het sprintteam zien kansen voor thuisbatterijen om juist actief bij te dragen aan het oplossen van netcongestie, mits zij op de juiste momenten laden of ontladen. Via zogenaamde congestiemanagementafspraken kunnen batterijen op verzoek van de netbeheerder worden aangestuurd, in ruil voor een vergoeding. Om dit in de praktijk te testen, worden komende tijd specifieke pilots gestart met marktpartijen en netbeheerders. Alle partijen erkennen het potentieel van thuisbatterijen als flexibele schakel in het laagspanningsnet en het belang van heldere afspraken binnen het LAN.

Reactie Energy Storage NL en Holland Solar

Energy Storage NL is positief over de uitkomst van het traject en de erkenning dat thuisbatterijen op dit moment geen extra netcongestie veroorzaken.

Jeroen Neefs- Energy Storage NL: “Het is goed dat we gezamenlijk – als ontwikkelaars, netbeheerders en het ministerie – over eens zijn dat thuisbatterijen niet langer als probleem worden gezien, maar juist als onderdeel van de oplossing voor netcongestie. Om het volledige potentieel te benutten, zijn de juiste prikkels nodig. Nu dit inzicht er ligt, is het tijd om samen met een nieuw kabinet en de netbeheerders concrete stappen te zetten in het belonen van eigen verbruik onder andere via thuisbatterijen, maar ook bijvoorbeeld via individuele warmteopslag”

Wijnand van Hooff – Holland Solar: “Thuisbatterijen kunnen, volgens alle partijen in het sprintteam, huishoudens helpen hun eigen verbruik van zonne-energie te vergroten en daarmee zowel de energierekening van huishoudens laag houden als netcongestie beperken. De uitkomst van de gesprekken illustreert het belang van afspraken over congestiemanagement op laagspanningsnetten, zodat huishoudens de juiste prikkels krijgen en flexibiliteit wordt gestimuleerd. Het halen van de deadline van 2028 voor congestiemanagement op laagspanningsnetten is dus onontbeerlijk’.

Tegelijkertijd benadrukken de brancheverenigingen het belang van monitoring. Veranderingen in de adoptiegraad of de inzet van thuisbatterijen op verschillende energiemarkten kunnen een keurmerk alsnog relevant maken. Daarom blijven ESNL en Holland Solar de ontwikkelingen samen met de sector en netbeheerders volgen. Twee keer per jaar – na de zomer en na de winter – worden bijeenkomsten georganiseerd waarin praktijkdata, adaptiecijfers en marktontwikkelingen worden gedeeld. Deze inzichten helpen om gezamenlijk verdere stappen te zetten richting effectief congestiemanagement.