We kunnen met meer zonne- en windenergie Nederland onafhankelijker maken

De noodzaak meer duurzame energie op land op te wekken, is onverminderd groot. Zonne- en windenergie helpen tegen de stroomspits en maken ons onafhankelijker van dure en onvoorspelbare import. De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Energie-Nederland, NedZero, Holland Solar en Energy Storage NL zeggen veel méér zonne- en windenergie te kunnen realiseren dan waar zij ruimte voor krijgen. Als het aan hen ligt, is de bestuurlijk afgesproken RES-ambitie van 55 TWh in 2030 haalbaar. ‘Schone energie uit je eigen regio is vaak de sleutel waardoor bedrijven en nieuwe wijken vooruit kunnen,’ zegt Olof van der Gaag, voorzitter NVDE. ‘Het is goed als dit besef meer en meer doordringt bij RES-regio’s.’

De organisaties vragen oog voor de perspectieven die decentrale opwek, in combinatie met opslag, kan bieden bij afnamecongestie. Op steeds meer plekken worden bedrijven die willen verduurzamen, uitbreiden of zich ergens vestigen, geconfronteerd met wachtlijsten voor netaansluitingen. Recent onderzoek van Eqolibrium laat zien dat vraagcongestie technisch gezien vrijwel altijd oplosbaar is, maar regels, ruimtelijke beperkingen en politieke keuzes staan deze in de weg. Dat kan en moet anders.

Het gaat in de energietransitie inmiddels om méér dan het realiseren van megawatten. Wordt elektriciteit opgewekt op plekken waar het energiesysteem er om vraagt? De organisaties zien dat er nog lang niet altijd ruimte wordt gecreëerd voor extra opwek en opslag waar deze hard nodig is. De noden van het energiesysteem wegen dikwijls niet zwaar genoeg in (ruimtelijke) afwegingen.

In dat verband is de groeiende disbalans in de realisatie van zonne- en windenergieprojecten een gemiste kans. Windenergie dreigt verder achter te blijven, terwijl die prachtig aanvult op zonnestroom: als de zon niet schijnt, is er vaak wel wind, en andersom.

Decentrale opwek en opslag kunnen er ook voor zorgen dat nieuwbouwwijken sneller aangesloten kunnen worden op het net, waar deze nu nog vaak vertraging oplopen door het volle stroomnet. Die kansen verdienen meer nadruk van beleidsmakers, naast dominante frames als overlast en ruimtebeslag.

De duurzame energie-organisaties zien ook mooie kansen voor de verdere uitrol van zonne- en windenergie en energieopslag richting 2050, zoals vastgelegd in het Nationaal Plan Energiesysteem. De RES-regio’s zijn onmisbaar om de ruimte daarvoor te creëren.