Het expertteam Energiesysteem 2050, ingesteld door minister Jetten met de opdracht te schetsen hoe het klimaatneutrale energiesysteem van Nederland er in 2050 uit moet zien, heeft deze week haar tussenresultaten gepubliceerd. Het expertteam ziet daarbij een belangrijke rol weggelegd voor energieopslag en conversie. De minister zal de uiteindelijke schets gebruiken om te komen tot een Nationaal Plan Energiesysteem 2050.
Opslag en conversie
Het expertteam concludeert in haar tussenresultaten dat sommige ontwikkelpaden richting het nieuwe energiesysteem robuuster dan andere. Maar in elk scenario zijn energiebesparing en de uitbreiding van de elektriciteitsvoorziening robuust. De elektriciteitsvoorziening – inclusief opslag en conversie – moet daarom zo snel mogelijk worden uitgebreid.
In alle scenario’s komt naar voren dat elektriciteit in de industrie, de gebouwde omgeving en de mobiliteit een aanzienlijk grotere rol zal vervullen dan nu. De verzwaring van het elektriciteitsnet, dat op dit moment kampt met flinke congestie, is dan ook uiterst urgent. Ook verzwaring van de verbindingen met omringende landen is cruciaal. Om te vermijden dat de transitie vertraging oploopt doordat de infrastructuur onvoldoende beschikbaar is, zijn er goede locatiekeuzes nodig voor de vraag en aanbod van energie. Eveneens noodzakelijk zijn innovatieve methodes om lokale netten in te zetten. Zo wordt de landelijke infrastructuur zo min mogelijk belast. Bij al deze zaken is sturing van de overheid essentieel.
Belang van CO2-vrije flexibiliteit
Hernieuwbaar opgewekte elektriciteit kent in de productie grote pieken en dalen. Het is de verwachting dat zowel de vraag als het aanbod van hernieuwbare elektriciteit snel toenemen. Daarom is opschaling van CO2- vrije flexibiliteit hard nodig. De invulling van de behoefte aan CO2-vrije flexibiliteit kan op verschillende manieren: flexibilisering van de vraag, batterijen, warmteopslag, waterstof en CO2-vrije regelbare opwek.
Sommige oplossingen zijn technologisch volwassen maar worden nog beperkt toegepast vanwege barrières in de marktordening, marktprikkels of regelgeving. Voor technieken die minder volwassen zijn, is het van belang dat de overheid bijdraagt aan ‘ervaring opdoen’. Dit kan door in te zetten op onderzoek en demonstratieprojecten die wel snel schaalbaar moeten zijn.
Ook moet de overheid inzetten op de opschaling van volwassen technieken die essentieel zijn voor de transitie, maar nog niet financieel uit kunnen. De overheid kan bij dergelijke technologie delen in de financiële risico’s. Voor partijen die moeten investeren in elektriciteitsinfrastructuur, waterstof en CO2-vrije flexibiliteit moet er duidelijkheid komen over de spelregels en realisatiemomenten. Een ‘spoorboekje’ met commitment van alle partijen over de tijdige invulling van ieders taak geeft over en weer vertrouwen. Dit vertrouwen wordt ook groter als de overheid in de Energiewet snel duidelijkheid geeft over de marktordening en regulering binnen die ketens.
Lees hier het gehele tussenrapport.
