TNO heeft recent een innovatieroadmap Warmteopslag 2024 gepubliceerd. De nieuwe roadmap is tot stand gekomen in samenwerking met meer dan 20 Nederlandse warmteopslagontwikkelaars en biedt een holistisch overzicht van de huidige stand van techniek, inclusief specifieke use-cases en tijdlijnen voor ontwikkeling. Energy Storage NL is blij te hebben mogen bijdragen aan deze roadmap. De roadmap beschrijft verschillende technologieën, waaronder:
- Passieve PCM’s geïntegreerd in bouwmaterialen.
- Voelbare warmteopslag in water of alternatieve materialen.
- Thermochemische opslag (TCM) voor decentrale en centrale toepassingen.
- Redox-warmteopslag en hoge temperatuur opslag (HTO).
Warmteopslag in Nederland: Koploper met uitdagingen
Nederland is al decennialang koploper in technologieën zoals Warmte-Koude Opslag (WKO) en hoge temperatuur opslag (HTO). Daarnaast behoren thermochemische materialen (TCM) en faseovergangsmaterialen (PCM’s) tot de technologieën waarin Nederland wereldwijd uitblinkt. De rol van warmteopslag in de energietransitie wordt steeds belangrijker vanwege het potentieel om fluctuaties in vraag en aanbod te balanceren en het energiesysteem te flexibiliseren.
Technische en organisatorische uitdagingen
Ondanks de vele innovaties staan ontwikkelaars nog voor verschillende technische uitdagingen, zoals:
- Verhoging van rendement en opslagcapaciteit.
- Verbetering van functionaliteit bij uiteenlopende temperaturen.
- Ontwikkeling van duurzame en circulaire materialen.
Daarnaast zijn er organisatorische en beleidsmatige obstakels, zoals een gebrek aan regelgeving en standaarden, financiering voor opschaling, en beperkte kennis over warmteopslag bij het grote publiek.
Kansen voor samenwerking en grootschalige marktintroductie
De roadmap benadrukt het belang van samenwerking tussen publieke en private partijen. Innovaties op het gebied van warmteopslag kunnen niet alleen bijdragen aan de verduurzaming van Nederland, maar ook nieuwe exportkansen creëren. De focus ligt hierbij op drie speerpunten:
- Financiering en subsidies
Het creëren van een gelijk speelveld voor warmteopslagtechnologieën ten opzichte van andere vormen van energieopslag. Dit omvat langetermijnsubsidies voor onderzoek en opschaling. - Integratie in het energiesysteem
Warmteopslag moet een integraal onderdeel worden van het energiesysteem, ondersteund door vernieuwde regelgeving en betere sectorkoppeling. - Internationale samenwerking
Door intensievere kennisuitwisseling met buitenlandse markten kan Nederland zijn positie als koploper verstevigen en nieuwe markten aanboren.
De weg vooruit
Hoewel warmteopslag al enige zichtbaarheid geniet, blijft het een onderbelicht thema in de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Om deze technologie breed te implementeren, is het essentieel om:
- De bekendheid te vergroten door middel van demonstratieprojecten en kennisbanken.
- Gerichte beleidsmaatregelen te ontwikkelen die investeringen stimuleren.
- Regelgeving en standaarden te herzien om onzekerheden bij gebruikers en investeerders te verminderen.
De Innovatieroadmap warmteopslag biedt een duidelijke routekaart voor innovatie en samenwerking. Het is een uitnodiging aan alle belanghebbenden om deel te nemen aan de energietransitie en gezamenlijk te werken aan een duurzamer Nederland.
Voor meer informatie en toegang tot de rapporten, bezoek de website van TKI Urban Energy.
