Dankzij 4,8 gigawattpiek geïnstalleerd zonnestroomvermogen is de Nederlandse zonne-energiesector in 2023 opnieuw (licht) gegroeid, dat meldt Dutch New Energy Research (DNE Research) in het Nationaal Solar Trendrapport 2024. Nederland beschikt nu over een totaal opgesteld vermogen van een kleine 24,4 gigawattpiek. Dat betekent zo’n 1.386 wattpiek – of 3,5 zonnepanelen – per inwoner, waardoor Nederland is uitgegroeid tot wereldkampioen zonne-energie. Dit is echter volledig te danken aan een sterk eerste halfjaar dat in het tweede halfjaar van 2023 omsloeg naar krimp.
Nederland heeft 4,8 gigawattpiek zonnestroomvermogen geïnstalleerd in 2023. Hierdoor komt het totaal opgesteld vermogen uit op een kleine 24,4 gigawattpiek. Per inwoner staat er nu 1.386 wattpiek – of 3,5 zonnepanelen – opgesteld, waardoor Nederland Australië voorbij is gegaan als wereldkampioen zonne-energie dat concludeert DNE Research in het Nationaal Solar Trendrapport 2024.
In het residentiële segment werd een recordhoeveelheid van 2,55 gigawattpiek geïnstalleerd. Dat is 17 procent meer dan in 2022, het vorige recordjaar. Ook in het zakelijke segment is de groei met 2,25 gigawattpiek fors. Sinds 2019 zijn beide segmenten met een factor drie gegroeid en beide horen daardoor – omgerekend per inwoner – tot de absolute wereldtop.
“Dat betekent ook dat Nederland als een van de eerste landen op grote schaal te maken heeft met uitdagingen rondom de verdere inpassing van zonnestroomvermogen in het energiesysteem. De zonne-energiesector gaat daarom nu een nieuwe fase in”, aldus Daan Jansen, hoofdonderzoeker van DNE Research.
In het zakelijke segment wordt het namelijk steeds lastiger om projecten te realiseren door de sterk schommelende materiaalprijzen en rentestanden, de voorkeursvolgorde zon en netcongestie. Daarnaast hebben de extreme consumentenvraag door de energiecrisis aan de ene kant en de hypergevoeligheid voor negatieve berichtgeving over zonnepanelen aan de andere kant gezorgd voor een forse groei in het residentiële segment, die in een paar maanden is omgeslagen in een flinke krimp. DNE Research verwacht dat de krimp – zonder extra beleid en innovatie – de komende drie jaar zal aanhouden in de gehele zonne-energiesector.
“De groei die de Nederlandse zonne-energiesector de afgelopen jaren heeft meegemaakt is niet vanzelfsprekend”, stelt Jansen. “In zowel het residentiële als zakelijke segment zijn dus slimme projecten en ontwikkelingen nodig die veel waarde kunnen leveren met weinig netcapaciteit. Om momentum te behouden zijn slimme innovatieve projecten en bijpassend beleid nodig.”
Dat is noodzakelijk omdat het Nationaal Plan Energiesysteem een noodzaak schetst van zo’n 59 gigawattpiek in 2030, 98 gigawattpiek in 2035 en 172 gigawattpiek zonnestroomvermogen in 2050. Tot 2030 is er daarom een gemiddelde groei nodig van 5 gigawattpiek per jaar en daarna zelfs 8 gigawattpiek per jaar richting 2035.
“We moeten ons energiesysteem verder verduurzamen, de energiekosten verder verlagen en we moeten onafhankelijker worden van landen waar we niet van afhankelijk willen zijn. Met slimme, innovatieve oplossingen gaan wij als sector ervoor zorgen dat ons energiesysteem echt schoon en goedkoop wordt. Ja het wordt spannend, maar dat Nederland wereldkampioen zonne-energie zou worden, hadden ook weinig mensen voor mogelijk gehouden”, zegt Wijnand van Hooff, algemeen directeur van Holland Solar.
“De potentie van zonnestroom is enorm, maar consumenten hebben duidelijkheid nodig over de salderingsregeling. Die discussie duurt al veel te lang en brengt onzekerheid met zich mee. Consumenten stellen nu totaal onnodig de aanschaf van zonnepanelen uit”, aldus Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland. “Ook na afbouw van de regeling blijft zonnestroom een interessante investering. Advies wordt steeds belangrijker, denk bijvoorbeeld aan het optimaal inzetten van de opgewekte stroom, batterijopslag en onderhoud van de installatie.”
Een van de noodzakelijke slimme, innovatieve oplossingen is de koppeling met energieopslag, ziet Maarten van den Heuvel, voorzitter van Energy Storage NL. “Als we echt werk willen maken van de energietransitie hebben we een snelle opschaling nodig van het aantal opslagprojecten. Om opslagprojecten in Nederland te realiseren zijn een goede businesscase en een gelijk speelveld noodzakelijk. Als we onze energievraag aan het aanbod willen koppelen zijn vele vormen van energieopslag noodzakelijk. Zonder energieopslag vertraagt de energietransitie aan alle kanten.”
Lees het Solar Trendrapport 2024 hier.
