Warmteopslag speelt een cruciale rol in het verduurzamen van het energiesysteem. Door bijvoorbeeld overtollige elektriciteit om te zetten in warmte en deze op te slaan in warmtebuffers wordt de elektriciteitssector, industrie en gebouwde omgeving minder afhankelijk van aardgas. Daarmee zorgt warmteopslag onder andere voor CO2-reductie, stabilisering van energieprijzen en draagt het bij aan het voorkomen van netcongestie.
Om de uitrol van warmteopslag in Nederland te versnellen, is professionalisering op onder meer het gebied van beleid, techniek en samenwerking noodzakelijk. De warmteopslagsector, verenigd binnen Energy Storage NL, heeft in opdracht van het ministerie Economische Zaken en Klimaat een Plan van Aanpak voor deze professionalisering ontwikkeld en deze vandaag aangeboden aan het ministerie.
Opschaling warmteopslag blijft achter
In het Plan van Aanpak zijn de sterktes en zwaktes van de sector opgenoemd, deze zijn in samenspraak met zo’n vijftig stakeholders uit de sector in kaart gebracht. Respondenten zien dat de interesse naar warmteopslag stijgt vanwege de overgang van fossiel gas en de behoefte naar een duurzame en betaalbare manier van langdurige opslag. De sector is goed gepositioneerd vanwege zijn sterke kennispositie dat voortvloeit uit het stimuleren van pilots en demonstraties rondom energieopslag. Toch merkt de sector dat opschaling van warmteopslagprojecten in Nederland moeilijk verloopt. Dit heeft vooral te maken met het gebrek aan snelheid in de warmtetransitie, de onwetendheid rondom de potentie van warmteopslag en het gebrek aan financiering bij opschaling van warmteopslagsystemen.
Warmtenetten en netcongestie
De warmtetransitie blijft achter in Nederland. Recent heeft het demissionaire kabinet daarom besloten om zelf te investeren in de realisatie van warmtenetten. Het is daarbij volgens Energy Storage NL cruciaal dat bij de aanleg van warmtenetten ook opslag integraal wordt meegenomen. Dit om de warmteproductie te ontkoppelen van de warmtevraag, waardoor flexibiliteit wordt gecreëerd. Daarbij ziet de sector ook een belangrijke rol weggelegd voor warmteopslag rondom het oplossen van congestie. Door overtollige elektriciteit om te zetten in warmte wordt het elektriciteitsnet ontlast. Daarnaast kan warmteopslag voor een verminderde piekvraag zorgen bij all-electric woningen. Echter is in Landelijk Actieprogramma Netcongestie geen actie opgenomen rondom warmteopslag, dat moet veranderen volgens Energy Storage NL.
Gebrek aan financiering
De uitrol van warmteopslag vraagt om kapitaalintensieve investeringen uit de sector, zonder dat er zekerheid is rondom de inkomsten op de lange termijn. Hierdoor heerst er onzekerheid vanuit financiers om te investeren in warmteopslag. Daar komt bij dat gerichte subsidies voor warmteopslag ontbreken en Wet- en regelgeving de uitrol van warmteopslag verhinderd. Zo wordt warmteopslag in de uitvoering van de Europese Richtlijn Energieprestatie Gebouwen (EPBD) gezien als ‘warmteverlies’ omdat deze warmte niet direct wordt ingezet in de verduurzaming van gebouwen, waardoor inpassing van lokale warmteopslag wordt verhinderd.
Energy Storage NL roept de overheid daarom op om samen met de sector de uitrol van warmteopslag te versnellen via de uitvoering van de actiepunten uit het Plan van Aanpak.
