Bij Energy Storage NL zijn we al jaren bezig met iedereen te overtuigen van het belang van energieopslag, en met succes. Anno 2023 heerst er brede consensus over de meerwaarde die opslag ons kan bieden. Zo concludeerde het Expertteam Energiesysteem 2050 recent dat snelheid nodig is bij de uitrol van energieopslag en -conversie in Nederland, pleitte Ben Voorhorst eind vorig jaar voor nieuwe regelgeving rondom energieopslag, en liet TenneT in zijn monitoring zien dat energieopslag noodzakelijk is om stroomuitval in de toekomst te voorkomen. Het is niet langer de vraag ‘of’ energieopslag in Nederland ontwikkeld wordt, maar ‘hoeveel’ en ‘wanneer’. Dat is een groot compliment richting onze sector.
Kip-eisituatie
Ondanks deze positieve bewegingen wil ik waken voor te veel opportunisme. We zien inderdaad steeds meer interesse in energieopslag, maar de businesscase is niet structureel verbeterd. Zo hebben batterijen nog steeds last van hoge transporttarieven. In plaats van het verlagen van deze tarieven, zijn ze dit jaar tot 90 procent verder verhoogd. Daarnaast komt warmteopslag in Nederland nog steeds moeilijk van de grond. Daarbij vormt gebrek aan financiering een groot obstakel. En moleculenopslag heeft last van een kip-eisituatie; er moet eerst voldoende vraag naar waterstof, ammoniak en groen gas worden gecreëerd voordat opslag verder ontwikkeld wordt.
Blindstaren
Ik maak me daarom zorgen over de positie van de Nederlandse energieopslagmarkt. Deze zorgen worden gevoed door een ongelijk speelveld met omliggende landen die grote ambities hebben neergezet voor energieopslag en daarvoor ook een stimuleringsprogramma hebben ontwikkeld. De eerste Nederlandse energieopslagpartijen beginnen daardoor hun focus te verleggen naar het buitenland, en zich daar ook nu te vestigen. In het buitenland wordt, naast stimulering van opslag, ook meer urgentie en snelheid gegeven aan het daadwerkelijk realiseren van opslag. Waar we ons in Nederland blindstaren op de 30 gigawatt aan batterijaanvragen die momenteel zijn ingediend, lijken we te vergeten dat er op dit moment in Nederland pas slechts zo’n 150 megawatt aan batterijvermogen is gerealiseerd.
Nationaal Actieplan
Het eerlijke verhaal is dus dat we in Nederland momenteel achterlopen rondom energieopslag. Omliggende landen als het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, België, Spanje en Italië lopen ver op ons voor. Om die achterstand in te halen, heeft Energy Storage NL een Nationaal Actieplan Energieopslag geschreven met concrete beleidsadviezen op de terreinen elektriciteitsopslag, warmteopslag en moleculenopslag. Dit hebben we overhandigd aan minister Jetten en de Tweede Kamercommissie Economische Zaken en Klimaat. Daarbij riepen we op tot een proactieve opstelling van de overheid; die is noodzakelijk voor de versnelling van energieopslag in Nederland.
Kaarten in handen
Het idee dat de markt voor die versnelling zal zorgen, is wat mij betreft achterhaald. De overheid zal een ambitieus programma moeten opzetten, samen met onze sector, de netbeheerders en de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Gelukkig wordt daar nu een start mee gemaakt met een Routekaart Energieopslag, die we momenteel samen met het ministerie ontwikkelen. Daarbij zal er het besef moeten zijn dat het ‘2 voor 12’ is. Nederland heeft alle kaarten in handen om Europees koploper te worden in energieopslag. Dan is het wel belangrijk om niet langer alleen te praten, maar energieopslag daadwerkelijk te realiseren in Nederland!
Jeroen Neefs
Branchemanager Energy Storage NL
Deze column werd gepubliceerd in Storage Magazine maart 2023
