Demissionair minister Jetten heeft vandaag de Actieagenda Laagspanningsnetten gepubliceerd. Deze Actieagenda gaat in op problemen rondom netcongestie voor huishoudens, kleine bedrijven en maatschappelijke organisaties op laagspanningsniveau en bevat adviezen – waaronder rondom energieopslag – om deze problemen op termijn op te lossen.
Netcongestie op laagspanningsnetten
De energietransitie zorgt voor een toename van de vraag naar elektriciteit van bedrijven en huishoudens, dit heeft grote consequenties voor het elektriciteitsnet. Waar we eerder zagen dat dit vooral voor netcongestieproblemen voor grootverbruikers op het hoofdspanningsnet zorgden, zien we nu steeds vaker dat dit ook tot problemen leidt voor het transporteren van elektriciteit richting kleinverbruikers (huishoudens, kleine bedrijven en maatschappelijke organisaties) op het laagspanningsnet.
Uit de probleemanalyse van netbeheerders en andere betrokken partijen blijkt dat indien geen maatregelen worden ondernomen, tot 2030 anderhalf miljoen kleinverbruikers getroffen kunnen worden door netcongestieproblematiek. Problemen waar mensen in dat geval mee te maken kunnen krijgen, variëren van knipperende lampen en apparatuur die niet goed werkt tot risico op storingen of afschakeling van afnemers en zonnestroomomvormers. Zonder aanvullende maatregelen is de verwachting dat de wachttijd voor nieuwe of zwaardere kleinverbruikaansluitingen tot en met 2030 significant toeneemt. Door tijdig ingrijpen kan deze problematiek zoveel mogelijk worden voorkomen of beperkt.
Om effectief op te treden tegen de actuele en verwachte problemen op de laagspanningsnetten bevat de Actieagenda maatregelen die inzetten op de volgende drie terreinen: (1) het versnellen van het verzwaren en uitbreiden van de laagspanningsnetten, (2) het verbeteren van het inzicht in de (toekomstige) belasting van de laagspanningsnetten en (3) lokale afstemming van elektriciteitsvraag en -aanbod ter voorkoming van piekbelasting. Rondom het laatste terrein wordt energieopslag gezien als een mogelijke technologie die conngestieproblemen op het laagspanningsnet kunnen verlichten. Daartoe worden verschillende adviezen gedaan om de inzet van energieopslag te versnellen.
Adviezen rondom energieopslag
De adviezen rondom energieopslag in de Actieagenda richten zich op de inzet van bi-directioneel landen, thuis- en buurtbatterijen en mobiele energieopslag.
Bi-directioneel laden
Een van de maatregelen uit de Actieagenda waaraan wordt gewerkt is het mogelijk maken van bi-directioneel laden waardoor de accu van een elektrisch voertuig kan laden met stroom van het elektriciteitsnet en anderzijds stroom uit de accu ook weer terug kan leveren aan het net. Bi-directioneel laden in het publiek domein kent op dit moment tien belangrijke knelpunten[1], waaronder de dubbele energieheffing bij doorlevering. Deze en andere punten moeten via een uitgewerkt plan voor bi-directioneel laden worden opgelost om zo de “batterij op wielen” een bijdrage te doen leveren aan het vermijden van netcongestie.
Thuis- en buurtbatterijen
Ook naar de inzet van thuis- en buurtbatterijen wordt gekeken om de congestieproblemen op het Laagspanningsnet op te lossen. Zo schrijft de actieagenda dat als de congestie in een laagspanningsnet niet goed kan worden opgelost door netverzwaring of door flexibel gebruik van andere apparaten (laadpalen, warmtepompen, zon-PV) het dan mogelijk is om het flexibiliteitsaanbod te vergroten door thuis- of buurtbatterijen aan te sluiten. Een uitgewerkt plan in Q1 2024 moet leiden tot een aanpak voor thuis- en buurtbatterijen in het voorkomen van netcongestie.
Mobiele energieopslag
Als laatste wordt bij mobiele flexibiliteit ook mobiele opslag genoemd als een mogelijke oplossing voor netcongestie op het laagspanningsnet. Zo kan de netbeheerder duurzame vormen van flexibele opwek of verbruik, zoals bijvoorbeeld (mobiele) batterijen, organiseren om overbelasting van de laagspanningsnetten te voorkomen. Er wordt daarbij onderscheidt gemaakt in twee verschillende toepassingen van deze installaties
- De flexibele installatie kan ingezet worden in noodsituaties waar onverwachts overbelasting optreedt, wat potentieel tot storingen leidt. In dit geval kan een installatie, tijdelijk, neergezet worden om netuitval te voorkomen. Dit biedt ruimte om andere maatregelen te onderzoeken om de overbelasting te mitigeren.
- Een flexibele installatie kan voor een langere periode worden ingezet om de periode totdat de benodigde verzwaring volledig gerealiseerd is te overbruggen.
Afhankelijk van de manier van aansluiten, wordt verwacht dat dit ~20% extra capaciteit beschikbaar kan stellen op de MS/LS trafo’s. Om de meerwaarde van mobiele flexibiliteit verder de te concretiseren, wordt er onderzoek gedaan naar potentie van het inzetten van (mobiele) flexibiliteit.
Lees het gehele Actieplan Laagspanningsnetten hier terug.
[1] https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2021/11/02/bijlage-eindrapport-v2g-waarde-en-weg-voorwaarts
