Minister Jetten voor Klimaat & Energie heeft onlangs het definitieve Programma Energiehoofdstructuur (PEH) en de bijbehorende uitvoeringsagenda gepubliceerd. Dit programma richt zich op het ruimtelijk beleid voor de energie-infrastructuur in Nederland tot 2050. De documenten volgen de doelen die gesteld zijn in het Nationaal Plan Energiesysteem. Voor ontwikkelaars van energieopslag zijn er een aantal belangrijke implicaties.
Wat betekent het PEH voor energieopslag?
Het PEH biedt een langetermijnvisie op de ontwikkeling van een duurzaam energiesysteem en legt de structurerende keuzes vast voor de energiehoofdinfrastructuur van Nederland. Het identificeert onder meer ruimtelijke prioriteiten voor hoogspanningslijnen, elektriciteitsproductie, elektrolyse, batterijopslag en andere duurzame energietechnologieën.
Voor ontwikkelaars van energieopslagprojecten brengt het PEH zowel kansen als uitdagingen met zich mee. In het programma wordt gesteld dat er aanzienlijke hoeveelheden batterijen nodig zijn om de leveringszekerheid te garanderen in een steeds verder gedecentraliseerd energiesysteem. Vanwege het grote ruimtebeslag van deze systeembatterijen wordt in het programma een strategische planning voorgesteld om om grootschalige batterijprojecten op de juiste locaties te realiseren, waar ze zowel maatschappelijk als energetisch wenselijk zijn.
Ruimtelijk beleidskader voor batterijen
Om te kunnen sturen op de locaties van grootschalige batterijprojecten wordt er een ruimtelijk beleidskader opgesteld door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) in samenwerking met het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK), het Interprovinciaal Overleg (IPO), Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), RVO en TenneT. Dit kader zal randvoorwaarden en bevoegdheden bevatten voor de beoordeling van aanvragen voor grote systeembatterijen met een vermogen van 100 MW of meer. Het doel is om ervoor te zorgen dat deze op de juiste locaties en onder de juiste voorwaarden worden gerealiseerd.
Voor ontwikkelaars van grootschalige batterijprojecten betekent dit dat zij in de toekomst rekening moeten houden met het ruimtelijk beleidskader bij het plannen en indienen van projectvoorstellen. In de loop van dit jaar wordt meer informatie vrijgegeven over de randvoorwaarden en locatiecriteria die worden vastgesteld door de overheid en andere belanghebbenden. Daarbij zal TenneT een netanalyse publiceren waarbij inzichtelijk wordt op welke hoogspanningsstations de realisatie van grootschalige batterijen gewenst is.
Energy Storage NL is al langer in gesprek met EZK over een beleidskader. Onze belangrijkste oproep is om op het niveau van onderstation in kaart te brengen hoeveel netcapaciteit er beschikbaar is in de verschillende netregio’s. Daarnaast roepen we op om met de branche in gesprek te gaan over de praktische uitvoerbaarheid van een eenvoudiger vergunningverleningsproces. Hierover schreven we eerder een position paper op basis van een enquête onder onze leden.
Elektrolyse en moleculenopslag
Naast de aandacht voor batterijen, richt het PEH zich ook op grootschalige elektrolyse. Deze worden, net als batterijen, beschouwd als van nationaal belang vanwege hun impact op het elektriciteits- en gasnet en hun functie in het balanceren van het nationale energiesysteem. Het PEH stelt een ambitieus doel van 4 gigawatt capaciteit aan elektrolysers tegen 2030. De ontwikkeling van deze elektrolysers richt zich op locaties bij wind op zee en dichtbij de industrie die de waterstof gaat gebruiken.
Rondom de ondergrondse energieopslag kondigt het programma beleid aan voor aanvullende locatiekeuzes voor vergroting van de capaciteit van energieopslag in de ondergrond. Dit kan bijvoorbeeld in waterstof, maar ook in andere vormen zoals persluchtopslag. Acties hieromtrent moeten nog verder worden uitgewerkt.
Voortgang op de diverse acties uit het Programma Energiehoofdstructuur worden in de loop van 2024 aan de Tweede Kamer gerapporteerd. ESNL monitort deze ontwikkelingen en informeert de leden doorlopend.
Vragen of opmerkingen naar aanleiding van dit bericht? Neem contact op via [email protected]
