Vorige week heeft de ACM een breed pakket maatregelen gepresenteerd om de netcongestieproblematiek te verminderen. De maatregelen zijn voornamelijk toegespitst om flexibel gebruik van het elektriciteitsnet mogelijk te maken. Dit biedt kansen voor een versnelde inpassing van energieopslag in de praktijk.
Prioriteringskader wachtrij
Een van de maatregelen die de ACM heeft gepubliceerd, is toegespitst op de wachtrij van aanvragen. De ACM heeft een prioriteringskader ontwikkeld waarbij netbeheerders voorrang kunnen geven aan projecten die van maatschappelijke waarde zijn. Zogenoemde ‘congestieverzachters’ zoals energieopslagsystemen die ervoor zorgen dat er meer capaciteit bij komt voor andere gebruikers, krijgen als eerste voorrang.
Energy Storage NL heeft eerder een zienswijze ingediend op de openbare consultatie over dit voorstel. Na verwerking van de feedback uit deze consultatie is het besluit nu dus definitief. Netbeheerders zijn vanaf 1 oktober 2024 verplicht om het prioriteringskader te gebruiken.
Tijdsgebonden transporttarieven en alternatieve transportrechten
Daarnaast is door de ACM gekeken of via het invoeren van tariefprikkels efficiënt netgebruik kan worden gestimuleerd. Hiertoe zijn twee codevoorstellen ingediend door de netbeheerders: een voorstel voor alternatieve transportrechten (tijdsduurgebonden en tijdsblokgebonden contracten), en een voorstel voor tijdsgebonden (‘time of use’) nettarieven. De voorstellen volgen op besprekingen tussen ESNL en de netbeheerders en uit het Bestuurlijk Overleg Energieopslag. Gecombineerd kunnen de twee voorstellen leiden tot een aanzienlijke korting op de totale nettarieven tot ongeveer 65%.
Het voorstel voor de alternatieve transportrechten ligt tot en met 24 april voor ter consultatie. Deze codewijziging moet ervoor zorgen dat er nieuwe contracten beschikbaar komen om de restruimte op het net beter te benutten. Aangeslotenen op het hoogspanningsnet zouden hiermee een vrijstelling kunnen krijgen op hun KW gecontracteerd, tegen een beperking van 15% van de tijd van hun transportvermogen. Voor de lagergelegen netniveaus wordt een korting voorgesteld afhankelijk van vast te stellen tijdsblokken waarin een aangeslotene kan worden beperkt. Beide contractvormen zijn vrijwillig en zullen in een aparte wachtrij worden behandeld, afhankelijk van de lokale netsituatie.
Het voorstel voor tijdsafhankelijke nettarieven is net ter consultatie gepubliceerd, zienswijzen kunnen tot zes weken na publicatie worden ingestuurd. Grootverbruikers op het landelijk hoogspanningsnet kunnen met dit voorstel tot 40% korting krijgen op hun kWmax door het net buiten de piekmomenten te gebruiken. Als deze codewijziging wordt doorgevoerd zal het gaan gelden voor alle aangeslotenen op de hoogspanningsnetten.
Congestiemanagement
Ook worden de regels van congestiemanagement verder aangescherpt. De netbeheerder dient in congestiegebieden met invoedingscongestie (te veel productie) na te gaan hoeveel flexibiliteit kan worden ontsloten wanneer de “deelnameplicht“ wordt ingezet, dat wil zeggen wanneer de netbeheerder aangeslotenen in het congestiegebied verplicht om hun flexibiliteit tegen vergoeding aan te bieden. Daarnaast worden ook groeps-CBC’s mogelijk voor aangeslotenen groter dan 1 MW en heeft de ACM de termijnen voor het publiceren van congestieonderzoeken vastgesteld, zodat partijen sneller duidelijkheid krijgen of hun ingediende aanvraag gehonoreerd kan worden.
Hieronder een overzicht van alle nieuwe maatregelen van de ACM tegen netcongestie
| Maatregel | Gedrag | Perspectief | Status |
| I. Non-firm capaciteits-contracten | Grootverbruikers in congestiegebieden zijn bereid hun verbruik te verminderen wanneer dat nodig is vanwege congestie. | Sneller toegang en beloning voor slim netgebruik: besparing circa 50% op de totale netkosten. Benut ruimte die er in congestiegebieden nog wel is | Definitief |
| II. Aanscherping deelname-verplichting private netten | Private netten moeten ook verplicht deelnemen aan congestie-management. | Creëert meer ruimte voor netgebruikers. | Definitief (beroep) |
| III. Maatschappelijk prioriteren | Bepaalde projecten die bijdragen aan belangrijke maatschappelijk belangen komen in aanmerking voor prioriteit bij de toekenning van transportcapaciteit. | Beperken van de gevolgen van netcongestie aan het behalen van belangrijke maatschappelijke doelen. | Definitief (open voor beroep) |
| IV. Aansluittermijnen voor grote afnemers | Netbeheerders krijgen in de meeste gevallen tot 52 weken de tijd om een aansluiting te realiseren, afhankelijk van de omstandigheden. | Concrete aansluittermijnen voor grote afnemers. | Definitief (open voor beroep) |
| V. Time-of-use (hoogspannings-net) | Grootverbruikers op het landelijk hoogspanningsnet verschuiven vrijwillig een (deel) van hun verbruik naar rustigere momenten. | Lagere kosten voor verbruikers: besparing maximaal circa 15% op de totale netkosten. Creëert ruimte voor andere partijen tijdens de spits. | Ontwerp (consultatiefase) |
| VI. Alternatief transportrecht o.b.v. tijdsduur (hoogspannings-net) | Grootverbruikers op het landelijk hoogspanningsnet stemmen ermee in het net op piekmomenten (maximaal 15% van de tijd) niet te gebruiken. | Sneller toegang en beloning voor slim netgebruik: besparing circa 50% op de totale netkosten. Creëert ruimte voor andere partijen tijdens de spits. | Ontwerp (consultatiefase) |
| VII. Alternatief transportrecht o.b.v. tijdsblokken (regionale netten) | Grootverbruikers op de regionale distributienetwerken stemmen ermee in het net alleen op afgesproken dalmomenten te gebruiken. | Sneller toegang en beloning voor slim netgebruik: besparing kan oplopen tot circa 50% van de totale netkosten. Creëert ruimte voor andere partijen tijdens de spits. | Ontwerp (consultatiefase) |
| VIII. Verduidelijking deelname- verplichting congestie-management | Verduidelijking van de voorwaarden waaronder de netbeheerder netgebruikers met een aansluiting van meer dan 1 MW kan verplichten om congestiemanagementdiensten aan te bieden. | Meer zekerheid voor de netbeheerder over het regelbaar vermogen dat in een congestiegebied beschikbaar is om nieuwe transportverzoeken toe te kennen. | Ontwerp (consultatiefase) |
| IX. Wijzigingen congestie-management | Netbeheerders moeten regelbaar vermogen van netgebruikers eerder zien als ‘beschikbaar’ en meer duurzame opwek toegang tot het net verlenen. | Creëert meer ruimte voor invoeders (zon en wind). Daarnaast sneller duidelijkheid over resterende ruimte op het net. Betere regels voor groepssamenwerking (groeps-CBC). | Definitief (open voor beroep) |
| X. Gebruik op tijd of raak het kwijt (GOTORK) | Grootverbruikers en invoedende partijen die langdurig geen gebruik maken van hun capaciteit moeten dat in bepaalde situaties weer teruggeven. | Onbenutte capaciteit netgebruikers komt vrij voor andere netgebruikers. | Definitief (open voor beroep) |
